Gedichtje

Er zit mij al de hele dag een gedichtje dwars. Het gedichtje gaat zo:

Veel honden hebben baasjes,
veel mannen wel een vrouw.
Ik heb alleen maar niemand
waar ik zoveel van hou.

Ik heb het tien of twintig jaar geleden gelezen, en ik weet niet bij welke dichter of in welke krant of in welk week- of maandblad. Is er iemand die me kan helpen?

Sergej Tyukhanov

Wie is de kunstenaar die me het meest is bijgebleven, dit jaar? Dat is de maker van deze Vliegende fles of Luchtfles. Klikt u vooral op de afbeelding.

Beste wensen

Beste lezer, lieve lezeres.
De beste wensen voor 2008. Moge het u goed gaan. Als ik één wens heb, dan is het deze: dat wat meer mensen dan in 2007 van hun geloof afstappen. Gewoon stilletjes weg met het geloof. Dat zou helpen.

Nederlander van 2005, 2006, 2007

Wie is deze kaaskop? Zijn naam is Arnold Karskens, hij is in zijn eentje een stuk dapperder dan ‘onze jongens’ in Uruzgan. Hij is de enige Nederlandse journalist die zich de mond niet laat snoeren, en die dus unembedded naar Afghanistan of naar Irak gaat. Waarom hij dapperder is dan onze jongens? Omdat hij geen wapen draagt, daarom is hij dapperder. U kunt zijn berichten over Afghanistan onder meer in Nieuwe Revu lezen, en zijn verdere berichten en meningen op zijn blog.
Ik heb slechts één klein puntje van kritiek op hem. Hij zet zich ook in voor de vrouwen die indertijd door de Jappen als hoeren werden gebruikt. Die moeten eerherstel krijgen enzovoorts. Ik zou hem willen aanraden nog eens Rudy Kousbroeks Het Oostindisch kampsyndroom open te slaan.
Maar verder is Arnold Karskens al jarenlang mijn man.

Ark

Deze vreemde constructie (olie op doek, 96 x 47 cm) is van de Rus Andrej Medvedev (Moskou, 1969).

Symbolen

Hoe maak je, vroeg een mij bekende lieftalligheid, in Linux symbolen? Ik weet alleen hoe je ze in Windows maakt. Het is een uiterst simpele aangelegenheid. Door eenvoudig je NumLock in te toetsen, en daarna Alt plus een getal van maximaal drie cijfers, maak je alles, van ê en ï tot en met ã, ¶, § en ▲ of →. In Linux schijnen dat soort dingen anders te gaan. Ik heb op http://www.helpmij.nl/ gekeken en daar vertelde een meneer dat hij het symbool ½ (NumLock, Alt 171) kon verkrijgen door in zijn KDE te gaan, en daar het symbool te selecteren via startknop/hulpmiddelen/KCharSelect. Als een zo simpel iets op een zo moeilijke manier moet, dan is er iets mis met Linux.

Status

Er loopt net een man voor mijn raam - een zakkige figuur van ongeveer mijn leeftijd - met in zijn hand een exemplaar van het maandblad ‘Status’.

Pianoles

Als er één afbeelding van een piano is geweest - met die drie pedaaltjes! - die me weemoedig kan maken, dan is het deze. Wat heerlijk was het, piano te spelen. Zelfs de stukjes van Clementi. Of van Bártok of Bartók (ik vergeet altijd waar die accenten op moeten).
Ik kan het niet meer, en ik zal het nooit meer kunnen. Herseninfarct gehad, fijne motorische handelingen van mijn rechterhand kwijt geraakt. Maar ik kan u nog wel de hand schudden na een uitvoering van de Goldberg Variaties van Glenn Gould, het mooiste in de geschiedenis van de pianomuziek, het hoogtepunt van de barok. Mei, 1981.

Zorgen

Ik was vanavond in slaap gevallen en reageerde dus niet op mails. Ik weet nu dat dat eigenlijk niet kan, want A.S. wordt daar vreselijk nerveus van. Als ik niet om tien uur wakker was geworden, maar pas om twee uur, dan weet ik niet of de 82½ kilometer die ons scheiden genoeg afstand zouden zijn geweest. Dan was ze misschien wel naar Egmond aan Zee komen rijden, midden in de nacht. Een hartaanval, zou ze gedacht hebben. Of een herseninfarct. Misschien een hersenbloeding! Of misschien is die zak tabak de zee in gesprongen! Zelfmoord!
Dus ik heb haar mijn telefoonnummer en de telefoonnummers van mijn pianerende zus en van mijn loodgietende broer gegeven. Ik had haar ook de email-adressen kunnen geven, maar daar heb ik zelf weinig vreugdevolle herinneringen aan: als je mijn zus mailt, dan antwoordt ze vier of veertien dagen later.

Films

Wouter heeft een mooi stuk over het Corioliseffect, met welk effect geen rekening werd gehouden in Casino Royale, een James Bondfilm. Het zijn dergelijke misvattingen die mij het genoegen ontnemen naar een film te kijken.
Ik heb in mijn leven drie films gezien: The sound of music, Carrie van Brian de Palma en een Dirty Harry-film met Clint Eastwood. Of nee, ik heb ook nog een Hongaarse film gezien in een filmhuis te Alkmaar. Hoe die heette en waarover die film ging, weet ik niet meer. Dat weet ik trouwens ook al niet meer van die drie andere films.
Dat bemoeilijkt het gesprek met een filmkijker natuurlijk. Ten eerste heb ik al die mooie films niet gezien die hij wel gezien heeft, en ten tweede heeft hij al die mooie boeken die ik gelezen heb, niet gelezen. Hij had geen tijd voor Ada, Der Mann ohne Eigenschaften of voor een boek van Solzjenitsyn. Hij wachtte op de films naar die boeken.
Terwijl ik wel graag kijk naar Der Alte of naar die Engelse thrillers op de tv. Daar gebeuren toch ook de raadselachtigste dingen in. Ik lees ook graag boeken van Simenon, Dickson Carr, Julian Symons, Chandler, noem ze maar op. Daar wordt ook wat afgemoord, dus daar kan het niet in zitten. Maar ik hoef maar een auto brandend door de lucht te zien vliegen, of ik weet: dat is een film, daar hoef ik mijn tijd niet aan te besteden.
Die weerzin wordt bijna nog groter als het om ‘het acteren’ gaat. In Zweden bijvoorbeeld wordt veel meer geacteerd dan in Amerika. Er is maar één film geweest - de vijfde die ik helemaal gezien heb - die ik nog wel eens zou willen zien: Who’s Afraid of Virginia Woolf? Ik heb later het script van Edward Albee nog eens gelezen. Het liefst zou ik dat script nog eens herlezen. Dan heb je dat geacteer niet.

Leven in de doolhof

Deze ets uit 1992 is van de Litouwse meestergraficus Marius Liugaila (Vilnius, 23 september 1953). Zo weinigen zullen er in geslaagd zijn geboren te worden op de ideale 24ste september van het jaar 1953, en toch een groot kunstenaar te zijn geworden.

Optische illusie

Kortheid

Dit is een van de zeer weinige foto’s van de Braziliaanse schrijver Dalton Trevisan. Een man die inderdaad geen publiciteit zocht. Ik ben hem gaan lezen nadat Rudy Kousbroek over hem schreef. Trevisan was een schrijver die, heel anders dan bijvoorbeeld Tolstoj of Nabokov, geen roman of novelle zou kunnen schrijven. Zelfs een verhaal ter lengte van een column van Piet Grijs gaf hem moeite. Hij heeft in een, zelf gefabriceerd, interview gezegd dat hij zou eindigen met een haiku, met een enkele dichtregel. Met zelfmoord, vreesde ik.
Ik betracht zijn zelfde kortheid. ‘Them’ was de naam van een band in de jaren zestig, die beter ‘Us’ of ‘We’ had kunnen worden genoemd. Als ik zou optreden met piano of gitaar, zou het gebeuren onder de naam ‘I’.

Kuriu

Daar kun je je iets bij voorstellen. Een God, bijvoorbeeld. Dat is ook gedaan, op het eiland Samaria midden in de Stille Oceaan. Kuriu heet de god, daar. Heette natuurlijk, er is een soort Jahweh voor in de plaats gekomen. Missionarissen, zendelingen. U begrijpt het wel. Wij weten het namelijk zoveel beter.

Sandwalk, Scientia natura

Dat zijn twee van de Amerikaanse sites die ik graag lees. Sandwalk is van meneer Moran, die biochemicus is aan een Amerikaanse universiteit. Hij legt veel uit op zijn site, wordt ook af en toe kwaad. Scientia natura is van een studente, die zich bijna voortdurend kwaad maakt.
Waarover maken ze zich kwaad? Over het Intelligent Design, het creationisme, over de banale onzin die er her en der verkondigd wordt over de evolutie.
Ik kan ze een eenvoudige tip aan de hand doen: de zon. Laat de anti’s de zon maar eens verklaren. Erbij vertellen dat er miljarden zonnen zijn, met dus een grote kans dat er ook aardes omheen zullen draaien, ergens.
Je moet die anti’s gewoon recht in de ogen kijken. Ze liegen, ze bedriegen, dat weet je. Als ze bedriegen en liegen, moet je ze recht aankijken. It’s simple.
Weg met het geloof, leve de wetenschap. Dat is mijn boodschap. Gelukkig hebben we een minister van onderwijs die er zo over denkt. We hebben niet meer de vorige mishap. Die stomme koe moest zich laten ‘bijpraten’ door een figuur, van wie ik overigens sindsdien niets meer gehoord heb, die voor dat onzalige Intelligent Design was. Dezelfde koe is overigens minister, niet van onderwijs (godzijdank), maar van economische zaken geworden. Veel plezier daarmee.

Sereno

Een prachtig schilderij uit 2005 (olie op doek, 75 x 70 cm) van de Armeense kunstenaar Aram Kupetsian (Budennovsk, 1928). Hij maakt zijn leven lang al schilderijen van violen, viola’s, cello’s die dan ‘Duet’ of ‘Nocturne’ heten. Ik zou er dolgraag één van hem willen hebben.
Gisteren voerden A.S. en ik een gesprekje over wat we zouden doen samen, als we een miljoen hadden. We zouden een galerie beginnen waarin we ‘veelbelovende jonge kunstenaars’ zouden laten exposeren. Daar was ik het helemaal mee eens. Jonge kunstenaars die kunnen tekenen! Zoals Kulhanek, Tyukhanov, Kupetsian!
Maar volgens mij bestaan die jonge kunstenaars helemaal niet in Nederland. Van wie hadden ze les moeten krijgen? Van een tekenleraar natuurlijk. Op een tekenschool. Maar waar staat die tekenschool dan, en hoe heten die tekenleraren?
Eerst moesten ze hun kunstwerken laten verappelen of anderszins op de troep van Lucebert laten lijken, en nu moeten ze installaties gaan maken en videokunst. Dat is wat ze leren op onze kunstacademies. Het eerlijke tekenwerk wordt daar niet meer onderwezen.

Fibonacci, Lucas, Hoogeboom

De wiskundemeisjes hebben een stuk over François Lucas (1842-1891), de Franse wiskundige, die onder meer bekend is van de Reeks van Lucas. Een getallenrij die veel lijkt op de getallenrij van Fibonacci (1170-1250), die echter niet begint met 1 en 1 (zoals de meisjes ons willen doen geloven), maar met 0 en 1. Lucas begint anders: 2, 1, 3, 4, 7, 11, 18, 29, 47 enzovoorts.
Wat de Wiskundemeisjes helaas vergeten te vermelden, is het bestaan van de Getallenrij van Hoogeboom. Deze getaltheoreticus (Engelbertus Johannes Maria Hoogeboom, geb. 1953 te Limmen) heeft vooral in zijn vroegste jeugdjaren veel bijgedragen tot de getaltheorie. ‘Was de 0 er nog maar niet,’ luidde een klacht tot zijn moeder, ‘dan kon ik hem uitvinden.’ ‘Kalm maar,’ sprak zij hem toe, ‘doe maar rustig aan, jongen.’
Hier is de Rij van Hoogeboom:

3, 1, 4, 5, 9, 14, 23, 37, 60, 97, 157 . . .

Dialogur

Deze lithografie van Oldrich Kulhanek is uit 1992. Ik ben altijd dol geweest op die varkentjes. Zeker als ze zo getekend worden, ik kan er niets aan doen.

Depressiviteit

Ik ben zonder psychiater. Ik ben af en toe depressief, sinds mijn 17e jaar. Ik wil mezelf af en toe vermoorden, ik wil de zee in springen. Toch doe ik dat niet, heb ik dat nog niet gedaan. Voor het beste zeewater moet je trouwens wachten tot februari. (Zoals ik vroeger altijd dacht dat de beste trein ging om 04.15 uur, vanuit Alkmaar. Ik daar, wachtend langs de spoorlijn. Niet ervoor springend, godzijdank. Terugfietsend naar huis.)
Zo ben ik ook eens in Canterbury terechtgekomen. Gewoon met de boot en de trein. Stond ik daar. Ben ik maar weer teruggegaan. Leuke vakantie.
Herinneringen uit een klein leven. Godsallemachtig. In zee spring ik niet, dat beloof ik u en dat beloof ik jou ook, A.S., dear A.S.

Het MU-spel

Twintig of vijfentwintig jaar geleden kocht ik ‘Gödel, Escher, Bach: een eeuwige gouden band’ van Douglas R. Hofstadter. Ik kocht dat boek nadat ik een recensie gelezen had van Rudy Kousbroek. Ik ben in die dingen dus heel anders dan Karel van het Reve, die ongeveer zei: hoe langer een boek in de Top 10 staat, hoe vaster mijn voornemen wordt dat boek niet te kopen. Dat deed hij ook met de boeken van Solzjenitsyn, totdat hij ze wel moest lezen (Karel gaf Russisch aan de universiteit van Leiden) en toen moest hij wel toegeven dat het prachtige boeken waren.
Ik snapte van dat boek van Hofstadter, dat 900 pagina’s telt, ongeveer de helft. Uit die gesnapte helft haal ik het MU-spel, dat u ook thuis kunt spelen. Houdt u pen en kladblok klaar!
Het MU-spel wordt gespeeld met slechts drie letters: M, I en U.
U begint, heel simpel, met de ‘streng’ MI. Met de vier regels, die zo dadelijk komen, moet u proberen de streng MU te vormen.
Goed opletten, lezers. Dit is een wiskundig spelletje. U speelt het spel in uw eentje, het heeft geen zin om te smokkelen met een ietje of een utje of een emmetje. Ik weet nog hoe ik het boek terzijde legde en op mijn kladblok noteerde: MI→MU, dus!
De vier regels.

Regel I: als u over een streng beschikt waarvan de laatste letter een I is, kunt u een U aan het eind toevoegen.
Voorbeelden:
MI→MIU
UMMUI→UMMUIU

Regel II: Stel u heeft Mx. Dan mag u Mxx maken.
Voorbeelden:
MIU→MIUIU
MUM→MUMUM
MU→MUU
MI→MII

Regel III: Als III voorkomt in uw streng, mag u een nieuwe streng maken met U in plaats van III.
Voorbeelden:
UMIIIMU→UMUMU
MIIII→MIU (of MUI)
MIII→MU
Van IIMII kunt u met deze regel niets maken: de I’s staan niet achter elkaar.

Regel IV: Als UU optreedt in uw streng, mag u ze wegstrepen.
Voorbeelden:
UUU→U
MUUUIII→MUIII

Dat is alles. Veel plezier om van het eenvoudige MI tot het even eenvoudige MU te komen!

Lente!

Deze ets uit 1999 werd gemaakt door de Rus Nikolaj Krasjin (Moskou, 1953). Stelling: er komen zo ontzettend veel goede tekenaars uit Rusland, Tsjechië en Slowakije. Het is echt een goudmijn. Mijn vraag: hoe komt het dat zo iemand als Krasjin nooit echt zal doorbreken? Zijn werk zou het verdienen. Nou vooruit, in sommige galeries is hij te zien (het lijkt alsof ik alleen maar dingen laat zien vanuit de Godot Art Gallery, maar dat is ook de énige galerie die zich specialiseert in dit soort kunst). Maar mijn vraag is dezelfde als: waarom is Oldrich Kulhanek niet wereldberoemd?
Omdat ze kunnen tekenen. Zou dat het wezen?

Bureaublad

Ik had tot nu toe op mijn bureaublad (desktop) hoofdzakelijk dit soort afbeeldingen gehad. Die wisselde ik af met bijvoorbeeld een foto van de maan Europa (van Jupiter) of met leuke foto’s van bonobo’s of van insecten of bacteria.
Maar soms gebeuren er dingen.
Ik heb er nu een foto staan van een geliefde. Die kan niet vergeleken worden qua kleinte of grootte met het vorige. Ze kan alleen vergeleken worden met - dat weet ik niet.

Hendrickje

Van Rembrandt vind ik zijn etsen het mooist. Vooral die pissende vrouw is een pracht. Van zijn schilderijen is deze het mooist: zijn minnares of vrouw Hendrickje Stoffels. Als titelsuggestie zou ik gegeven hebben: ‘Hendrickje loopt door het huis’.
En ze schijnt het nog mooi te vinden ook, dat de boel is ondergelopen, en dat Rembrandt haar zo schildert. Ze glimlacht. Alsof Rembrandt net tegen haar gezegd heeft: ‘En dan moet je zo door het water lopen, met je negligé zo’n beetje omhoog.’ Hendrickje: ‘Oké.’
Er is, behalve Rembrandt, geen schilder ter wereld die zijn geliefden zo heeft afgebeeld. Geen Italiaan, geen Spanjaard, geen andere Nederlander. De anderen maakten keurige, mooie portretten. Die maakte Rembrandt natuurlijk ook wel, maar de echte Hendrickje Stoffels is op dit schilderij te zien.
Dat is waarom we nog steeds zo dol zijn op Rembrandt.

Pinocchio

Deze grappige ets werd in 2004 gemaakt door Ivan Kovacik, volgens mij een Slowaak, die in 1959 is geboren.

A.S.

Dat staat niet voor Andreas Scholl, hoezeer we hem beiden ook liefhebben. De prachtige countertenor, die bijvoorbeeld BWV 54 met zijn stem heeft opgetuigd, wat mij betreft definitief heeft opgetuigd.
Nee, A.S. is een vrouw en op die vrouw ben ik verliefd geworden, de laatste maanden. Ik ben 54 jaar oud, zoals u kunt lezen in mijn profiel (dat ik laatstelijk heb aangepast). Ik dacht: nooit meer word ik verliefd!
Ze heeft me een foto toegestuurd, die ik meteen in mijn desktop heb gezet. Een prachtige foto van een prachtige vrouw die al heel wat heeft meegemaakt. Nu kan ik haar elke dag even aanzien. Ze woont zo’n 100 kilometer van me af.
Wat let je?, zult u vragen. Ons let een heleboel. Nog.

Hoe gezond is het sumo nu eigenlijk?

Ik kijk er graag naar, naar het sumoworstelen op de tv. Prachtige sport. Je ziet twee zeer dikke kerels vechten totdat er één van de twee buiten de ring van, ik meen, viereneenhalve meter terechtkomt, dan wel totdat één van de twee met een ander lichaamsdeel dan zijn voetzolen de vloer raakt.
Alles mag, behalve aan de haren trekken en boksstoten uitdelen. Die boksstoten mogen wel met de open hand worden gegeven. Verder mag alles wat overal elders niet mag.
Vroeger was het een puur Japanse sport. Later kwamen er rikishi’s (sumo-vechters) uit Hawai, en nog weer later uit Mongolië. De twee hoogste rikishi’s van tegenwoordig, Asashoryu en Hakuho, komen daar vandaan.
Hoe gezond is het sumo nu eigenlijk? Je moet elke dag trainen, elke dag een maaltijd tot je nemen om je vetgehalte te laten toenemen, je moet 90 dagen per jaar vechten (zo’n gevecht duurt soms maar 1 seconde, heel soms duurt het een minuut). Moet de WHO daar niet eens naar kijken?
Neem Kotomitsuki, mijn favoriete rikishi, een ongelooflijke vetzak. Hij is 31 jaar oud. Hij moet het hart van een 60-jarige kerel hebben, dat kan niet anders. Zoals hij staat te hijgen na een wedstrijd die nog geen 20 seconden heeft geduurd!

Peter Klucik

Het is een mooi toeval. Monster Brains heeft nu ook al nieuwe dieren van Klucik! Een dag nadat ik hetzelfde deed! Monster Brains geeft natuurlijk alle nieuwe dieren, want daar zijn ze in gespecialiseerd. Ik gaf alleen maar een prachtige ets.

Piet of Karel

Piet Vroon stierf in 1998, Karel van het Reve in 1999. Ik had hun beider boeken en die heb ik nog steeds. Ik herlees ze ook nog steeds. Ze waren allebei van eenvoudigen komaf. Karel werd slavist, Piet werd psycholoog.
Ze schreven ook allebei columns. Karel in het Parool, Piet in de Volkskrant. Maar ik geloof dat Karel de betere schrijver van de twee was. De toon van Piet’s columns was soms: als jullie het nou nog niet begrepen hebben, dan.
Een ander verschil tussen de twee is dit. Piet Vroon schreef in zijn klassieke boek ‘Tranen van een krokodil’ uit 1989 een eerste zin die Karel nooit zou hebben laten staan: ‘Dit is geen gemakkelijk leesboek, maar een verhandeling met een gewaagde stelling.’ Als Karel zoiets beweerd zou hebben als Piet deed, had hij geschreven: ‘Dit is een gemakkelijk leesbare verhandeling met een gewaagde stelling.’
Maar dat maakt me ook niet uit. ‘Tranen van een krokodil’ is een prachtig, leesbaar boek.

Trots

BibliOdyssey geeft op zijn site een aantal Nederlandse reclameposters uit het verleden. De meeste zijn van voor de Tweede Wereldoorlog.
Toen konden we het dus al, kinderen! Zulke goeie posters maken. Zulke echt Nederlandse posters. Pas in het begin van de jaren zeventig kregen we er een stijlkenmerk bij met de beroemde PSP-poster van die naakte griet en die koe. Ik dacht toen: dit gaat een omwenteling geven in de Nederlandse politiek. Maar een omwenteling kwam er niet.

Cherchez le clou

Wouter schrijft een mooi stuk over wat het voor een ouder betekent, een kind te laten fietsen. Maar wat het voor een kind betekent!
Er zijn mij geen valpartijen bijgebleven. Ik leerde op zesjarige leeftijd fietsen. Ik ging met mijn vader naar de plaatselijke fietsenhandelaar, waar ik een melkchocoladekleurige fiets koos (met bagagedrager, dat vond ik meteen belangrijk), waarop ik meteen wou wegrijden. Dat ging niet, want ik kon mijn evenwicht nog niet houden.
We liepen dus met die fiets naar huis terug. Naar de Middenweg. ‘Daar kun je rustig oefenen,’ zoiets zal mijn vader wel gezegd hebben. En inderdaad. Het is aan mijn vader, Wilhelmus Theodorus Hoogeboom, te danken dat ik het uiteindelijk geleerd heb. Zelfs dat ik geleerd heb op mijn bagagedrager te zitten en toch te blijven sturen en trappen!
Ik fiets niet meer sinds 2002: herseninfarct. Ik kijk te schichtig achterom, ik ben er te zenuwachtig voor geworden. Dingen zoals de Middenweg, die bestaan niet meer.

Nieuwe dieren

Deze ets uit 2005 is van de Slowaak Peter Klucik (Bratislava, 1953).

Innovatie

Als je wat wilt vinden, zoek dan eens bij de Tsjechen. Deze formidabele ets is van Jan Kavan (Zlin, 1947). Jan Kavan is gewoon een gemiddelde Tsjechische kunstenaar. Hij steekt er niet bovenuit. Noem eens een Nederlandse kunstenaar die zijn niveau heeft. Dat bedoel ik.

Verliefd

Hoe kun je, als 54-jarige dus al betrekkelijk oude man, toch nog verliefd worden? Het is mij een raadsel. Ik heb vanavond snooker gekeken, op Eurosport en op de BBC. Gelukkig hadden ze op Eurosport die Belgische commentator, die is beter dan dat stuk ongeluk van Nederlandschen huize. Maar ik zat voor de tv naar Ronnie O’Sullivan en Mark Selby te kijken, met het idee dat naast mij A.S. zat, en ik dacht: zat ze hier maar, dicht bij me, mee te genieten. Bij dat prachtige laatste frame, die 147.
Je mengt dat gevoel, die verliefdheid, toch altijd een beetje met iets speciaals zoals dat laatste frame van O’Sullivan.
Morgen komt de finale tussen Stephen Maguire en Ronnie O’Sullivan. Iets speciaals, weer. De twee beste snookerspelers van het moment. A.S. mailde me dat ze ademloos gekeken had naar dat laatste frame van Ronnie (ze heeft, volgens mij, weinig verstand van het snooker, maar van zo’n heroische uitvoering hoeft men ook niet zoveel verstand te hebben: je staat eenvoudig versteld).
Of A.S. en ik ooit samen zullen zijn, is natuurlijk een vraag. Ik ken haar van het internet, van haar mails en haar blog. Het leuke is, vind ik tenminste, dat ze op mij begon te reageren. Ze vond mij blijkbaar exciting, en nu vind ik haar ook zo exciting. Morgen eerst die finale zien. Het kan ook zijn dat Maguire wint.

Homo

Dit meesterwerk van Dusan Kallay (Bratislava, 1948) kan natuurlijk niemand ontgaan. Het is een ets/waterverf. Weer een ongelooflijk goede tekenaar!

Bonobo kampioen!

Dat mag zo zijn en zal zo wezen, maar dit is de eerste bonobo die is doorgebroken, en wel in het uiterst moeilijke spel van het snooker. U heeft ongetwijfeld geluisterd naar scheidsrechter Jan Verhaas. Hij zei, na afloop: ‘Het was een verbluffende vertoning!’
Zelfs zijn tegenstander in de U.K. Final had niets dan goede woorden over voor Bukko: ‘He was too good for me. Believe me, any human I would have defeated. I am in great form.’

Kont

Dat schijnt de topic te zijn, tegenwoordig. Het ziet er ook niet onaardig uit, natuurlijk. Geef toe, een mooie kont is mooi om te zien. Je ziet op MTV wel mooiere exemplaren.
Punt 1: er is geen enkel bezwaar om zulke konten te kunnen zien. Dat voor de mohammedanen, die zulke foto’s natuurlijk ook zien. In het geheim.
Punt 2: mijn bezwaar. Ik wil niet zeggen dat íedere vrouw snooker of schaken moet leren spelen, maar het zou helpen. Je kont laten zien is net zoiets als je schouder laten zien alsof je een bonobo was.

Stephen Fry

Een van de beste Engelsen: goed opgeleid, grappig, zeer grappig soms. Als je ‘David Beckham’ zegt, krijg je gegarandeerd een origineel antwoord. Als hij in vorm is, bedoel ik, als hij niet depressief is. Of als hij niet dronken is. Wat hij tegenwoordig wat te vaak is. Please, Stephen, stop the drinking! It would be your downfall.
(We hebben dezelfde problemen, Stephen. Drinken is het slechtste wat je kunt doen. Je moet je er maar gewoon doorheen slaan. Zoals jullie zeggen: show some character. And stand úp.)

Hallo, Avercamp!

Deze ets is van de mij verder geheel onbekende Rus Konstantin Konstavich. Als ik zijn achternaam al goed heb. Ik denk het niet, maar wat doet het er toe.
NASCHRIFT 14-12-07, 21:14 uur. De etser blijkt Konstantin Kalinovich te heten, maakte de eerste reageerder bekend, die volgens de tweede reageerder de kunstenaar zelf moet zijn en dat waarschijnlijk ook is. Thank you!

Olga Krijtová

Eindelijk eens een mooi bericht: Olga Krijtová (1931) krijgt een prijs voor haar vertalingen van Nederlandse schrijvers in het Tsjechisch. Vondel, Maerlant, Mulisch, Wolkers bestaan dankzij haar in het Tsjechisch. Dat is een leuk idee. Maar waarom niet Karel van het Reve? Of ‘De avonden’ van zijn broer? Of, maar dat is wat moeilijker om te vertalen, ‘De kapellekensbaan’? Ze heeft gelukkig een aantal Tsjechen opgeleid die dat kunnen. Dus!

Logistieke problemen

Ik kies zomaar een plaatje van een zangeres. Een aanstootgevend plaatje. Er ging vandaag of gisteren een bericht rond dat een Amerikaanse zangeres niet in Maleisië zou optreden. Haar was namelijk duidelijk gemaakt (door wie? door de Maleise mohammedanen) dat haar show te naakt zou zijn: ze liet teveel zien van haar benen, geloof ik, en van haar schouders en armen.
Uiteraard weigerde ze daarop op te treden. Ze voerde aan dat dat door ‘logistieke problemen’ zou komen. Onzin natuurlijk. Ze had moeten zeggen: ‘Heren. Dames. Mijn huid is ongeveer even bruin als de uwe. In mijn land kan ik mijn huid laten zien. In uw land niet. Ik weiger om in een burka of iets dergelijks op te treden. U kunt mij de kónt kussen.’

Salafisme

Een verschrikkelijk gezicht: een jongetje dat zijn moeder niet mag zien. Of, als het een meisje was, een meisje dat haar moeder niet mag zien. Gruwelijk. En later mogen ze dus geen afbeeldingen zien van Mohammed. Zodra er afbeeldingen komen, moet er geprotesteerd worden. Hoewel ze dus nooit afbeeldingen van Mohammed hebben gezien. Gruwelijk. (Let op die brommer op de achtergrond. Van wie zal die zijn? Van een volger van Mohammed, niet van een volgster.)

9-14

Ik wil alleen maar even aangeven, mevrouw, dat ik. O, die meneer wil ook wat zeggen. Gaat uw gang, meneer. Hoera. U breekt in in een conversatie, o daar breekt u helemaal niet in in. Wel, gaat uw gang. Wat u te zeggen had was niet zo. Was niet zo belangrijk. Het is fijn dat we weer bij het oorspronkelijke onderwerp. Pardon? U, mevrouw? U steekt uw hand op. Dus zegt u het maar. Wát? Duidelijker spreken, mevrouw. U vindt dat hier op een vooringenomen wijze wordt gediscussieerd over. Over wat? Over het onderwerp. Tja. Het ónderwerp dat ik wilde behandelen was niet zozeer de pedofilie van Mohammed, maar de pedofilie van Jezus Christus! Jezus Christus heeft zich dan wel niet aan een klein meisje van 9 jaar oud vergrepen, maar. Er zijn protesten. Vanwaar? Meneer, u bent mohammedaan. U zegt dat de leeftijd 14 jaar was. Wilt u zich alstublieft even rustig houden? Goed zo. Ik was nog niet toe aan een behandeling van de koran, dank u.

Blauwe maan

Deze olieverf op doek uit 2002 is van Edvard Jashin (Simferopol, Krim, 1960). Of hij een Rus of een Oekraïener is, weet ik niet. Hij werkt tegenwoordig in Charkov, Oekraïne. Daar moet u eens langs gaan, om met Karel van het Reve te spreken. Hij kan tekenen, dat blijkt wel uit dit schilderij. Ik zou wel eens wat etsen van hem willen zien. Als ze bestaan, zijn ze volgens mij spectaculair goed.

Dag van slapen

Ik ging gisteravond vroeg naar bed, om half twaalf al. Ik sliep zodra ik lag, had some of my nicest dreams, maar werd al om vier uur weer wakker. Topfit. Wat doe je, als alleenwonende man van 54 jaar? Dan sta je op en sla je aan het masturberen? U heeft het bijna goed geraden: dan sta je inderdaad op, zet je koffie en ga je aan je computer zitten.
Ik dacht: het is een mooie tijd om weer eens wat nieuwe woorden te maken. Ik maakte iets met ‘ach!’, voegde dat in een vorige aflevering in, ging verder met ‘acuut’ en maakte tenslotte iets met Afrika. Als u die nieuwe woorden wilt zien, moet u in mijn labels ‘Nieuwe woorden’ aanklikken.
Daarna ging ik op zoek naar nieuwe, liefst onbekende Oosteuropese kunstenaars die werk maken dat beter is dan het werk van zeg Karel Appel of Corneille. Ik heb er weer één gevonden: Ludmila Jandova, een Tsjechische.
Toen ging ik maar weer eens naar bed. Het was zeven uur. Tot half tien heb ik liggen slapen. Toen kwam ik er definitief uit, ging onder de douche - waar geen muziekinstallatie staat opgesteld, zodat ik de zang voor eigen rekening neem -, nam een ontbijt en pakte het boek dat ik aan het lezen ben (Douglas Hofstadter: ‘Metamagische thema’s’). Daar las ik een paar uur in.
Om drie uur, had ik in de VARA Gids gelezen, zou het snooker op de BBC-zender weer beginnen. Dus daar ga ik klaar voor zitten, ik doe de tv aan - en ik val weer in slaap. Gewoon, zittend in mijn televisiefauteuil. Ik heb geslapen tot kwart over zes, heb een zeer simpel maaltijdje gemaakt en opgegeten (kippevlees, ui, paprika, paddestoeltjes, rijst, sausje er overheen) en hoop dat ik nu uitgeslapen ben. Ik drink vanavond port.

Golven

Deze merkwaardig mooie droge naald uit 2001 is van de hand van Ludmila Jandova (Praag, 1938).

Nieuwe woorden (3)

acu'teren (Lat) [acuteerde, h. geacuteerd] verscherpen, tweestrijd uitlokken; volgens het lid der Tweede Kamer-griffie acuteerde Ayaan Hirsi Ali slechts acu'tiek v leer van het scherpe observeren (bijv. onder vogelaars)
adora'tief (Fr) o hartstochtelijke aanbidding opwekkende alcoholische drank
aero'fobie (Gr) v (-fobieën) angst voor frisse lucht
afri'catie (Lat) v bruinwording afri'keren [afrikeerde, h. geafrikeerd] bruin worden, de zon zoeken; ik was vreselijk geafrikeerd ik was vreselijk verbrand

Nieuw schandaaltje?

Hadriana heeft een bericht uit een Voorburgs blad, waarin staat dat Ehsan Jami de foto’s van Sooreh Hera van die twee Iraanse homo’s wil gaan tentoonstellen in het Voorburgse. Daar zal hij wel geen toestemming voor krijgen van de gemeenteraad van Leidschendam/Voorburg, veronderstelt ze.
O?, vroeg ik me af. Moet het dan een tentoonstelling worden die door de gemeente wordt gesubsidieerd? Dat neem ik toch niet aan. Dus waarom eerst toestemming vragen? Ja, als je die foto’s in het gemeentehuis wilt ophangen, dan vraag je aan de dienstdoende cipier (of hoe heet zo iemand) of het goed is. Maar verder heeft de gemeente niets te zeggen over welke expositie dan ook. De gemeente kan naar de rechter gaan, zoals iedere Nederlander naar de rechter kan gaan, als de expositie haar onwelgevallig lijkt. Dat kan de gemeente doen nadat de expositie er is.
Trouwens, die foto’s zullen al in Gouda te zien zijn.

Warhol

Andy Warhol wordt door velen nog steeds een kunstenaar genoemd. Naar mijn mening: ten onrechte. Hij kon een foefje goed doen, en maakte daar veel heisa omheen. Zo wordt hij door sommigen een opvolger van Magritte genoemd. Dat klopt ook al niet: hij blijft in alle opzichten achter bij Magritte.
Als tekenaar was hij en bleef hij een amateur. Niets meer, niets minder. Als fotograaf stelde hij ook niets voor. Als filmer stelde hij nog minder voor. Als interviewer was hij dramatisch slecht.
Warhols ding was: een ding herhalen. Die Campbell’s soepblikken, die portretten van Marilyn Monroe, dat bloemenbehang. Ik vond toen al, en ik vind nog steeds, dat dat met kunst weinig van doen heeft. Maar goed, het was de tijd dat je een oor aangenaaid werd. Jimi Hendrix was een groot gitarist, dat zult u zich nog wel herinneren. Groot gitarist! En hoe heette die drummer van The Who ook alweer? Groot drummer! John Lennon? Fantastisch muzikaal! Keith Richards? Toch een zeer behoorlijk guitarist!
Daar moeten we eens mee stoppen. Zoals we ook moeten stoppen met het doen alsof we ook maar één werk van Andy Warhol mooi vinden. Dat vinden we niet mooi.
Mijn grootste bezwaar tegen Warhol’s werk: zijn gebrek aan humor.

Dansen in de ruimte

Het lijkt verdomd een mannetje van Dirkje Kuik!

Je knieën

Je knieën, kind.
Wat bedoelt u, vader?
De knieën zijn het meest overtuigende onderdeel van de anatomie, meisje. Als je je knieën niet meer kunt buigen, dan ben je verloren. Als mens. Vandaar dat we deze lessen doen, met z’n tweeën. Dat is veel belangrijker nog dan je borstjes of je.. je... Eerst deze oefeningen maar afmaken. Even meewerken!

Mijn ware liefde

Ik kijk nu naar een snookerwedstrijd tussen Shaun Murphy en Paul Davies. Dat gaat met 4-4 eindigen tussentijds, maar zal morgen wel aflopen met bijvoorbeeld 9-6 voor Murphy. Murphy is een sterke biljarter, maar ik kijk niet graag naar hem. O, hij maakt de prachtigste ballen. Maar hij hoort bij een of andere evangelische kerk, dus God helpt hem, en zo loopt hij ook rond.
Mijn ware liefde op snookergebied - mijn echte liefde gaat natuurlijk naar jou uit, dear A.S., maar je weet hoe het is. Je hebt BBC 2 en daar kijk ik graag naar, ook midden in de nacht. Wat een heerlijke nachten zouden we kunnen verzinnen! Trouwens, ook wat een heerlijke dagen, want ik zou je ‘Ulysses’ kunnen voorlezen en dan zou je het nog gaan begrijpen ook! - mijn ware liefde op snookergebied geldt Ronnie O’Sullivan. Zie de foto. Zie de ogen van de man. Hij kijkt alleen maar naar de ballen en wat hij ermee doet. Ronnie is the most naturally gifted player in het snooker, en iedereen weet dat. Hij zou allang de records van Stephen Hendry gebroken hebben, als hij niet die rare depressieve kant in zijn karakter gehad zou hebben - die mij ook zo aantrekt in iemand.
Soms doet Ronnie alles wat je van hem verwacht. In een vorig toernooi in Dublin bijvoorbeeld speelde hij een match tegen Ali Carter, die hij won met 5-3. Zijn vijf winsten waren alle vijf centuries, dat was nog nooit eerder gepresteerd, maar er zat ook nog een 147 tussen. Het was eenvoudig grandioos.
Zijn volgende wedstrijd verloor hij, tegen een waardeloze Ier. Typisch Ronnie.

Claudia!

Dat was toch geen stijl! Zomaar weglopen. Terwijl ik je. Terwijl ik je toch één en andermaal verteld heb: a) dat ik je onvoorwaardelijk liefheb, b) dat je kussen mij nog steeds behagen, c) dat ook je verdere lichamelijke acties mij nog steeds lief zijn (behalve misschien het harken in de tuin), d) dat je je werkelijk niets moet aantrekken van waar mijn ‘ogen’ heendraaien, e) want die ogen draaien uiteindelijk alleen naar jou toe, lieve Claudia, f) dat was die ene keer, en daar kon ik niets aan doen, dat heb ik toch wel genoeg uitgelegd, g) ze heette Hanna en ze was lid van de Bach-zangclub, en ik vond haar een mooie altstem hebben, niks meer en niks minder, h) en dat had dus niets te maken met haar ‘mooie tieten’, die ze overigens wel heeft, i) maar dat zie ik meer in de context van haar zangcapaciteiten, j) daar kun je wel protest tegen aantekenen, maar dat zie ik echt uitsluitend in samenhang met haar stemgeluid. Hoor! Claudia!, k) hoe kóm je erop om mij daarvan te beschuldigen!, l) dat is echt de waanzin ten top, om míj te beschuldigen van óverspel, m) ik ben nog nooit, ik ben nog nooit thúis bij haar geweest!, n) bij die rondborstige Hanna, die bedoel je toch? Oh, je bedoelt ‘een willekeurig ander rondborstig type’, o) o, ik ben, het is goed dat er een o voor staat, ik ben nu eerlijk, en je weet wanneer ik eerlijk ben - nog NOOIT bij een andere vrouw geweest. Eerlijk, Claudia, p) behalve, maar dat is al van vroeger, bij Margrietje. Maar dat telt niet, q) ik zei, dat telt niet. Dat is al van zoveel jaar geleden, dat is al van vóór ik jou leerde kennen op dat strand van Wijk aan Zee, weet je nog, lieve Claudia? Wat een prachtige herinnering!, r) nou ja, ik ben nog één keer naar Margriet gevlogen (ze woont in Adelaide) en daar hebben we onze werkzaamheden besproken. Maar dat ging niet verder!, s) kun je me niet vergeven, lieve Claudia?, t) het leven is zo saai zonder jou, u) je bent altijd zo goed in bordspelletjes, v) die ik beloof niet meer te zullen winnen!, w) ook aan je sexuele wensen zal ik steeds tegemoetkomen, vrees niet, x) dus kom alsjeblieft terug, Claudia, kom terug bij me, y) anders, z) hang ik me op.

‘La bil’

Ik heb geen idee wat het voorstelt of wat het is. De titel verschaft ook geen duidelijkheid. Maar ik vind dit een prachtig ding. De maker van deze ets/mezzotint uit 1994 is de in 1958 in Sala (Slowakije) geboren Robert Jancovic. Weet iemand wat ‘la bil’ betekent? Ik dacht aan ‘het getob’, maar dat kan het toch niet zijn.

Oké, we stappen uit de EU

Dat doen we, maar wat gaan we dan doen. Ten eerste: we onteigenen alle grond. Niemand bezit dus meer een stukje grond, er is maar één grootgrondbezitter: de Staat der Nederlanden. Zijn we daar ook van af. Wordt het bouwen van een huis ook een stuk goedkoper. Wie wat wil bouwen, moet daar dus toestemming van de Staat voor hebben. Je kunt dus niet zomaar een kerk of een moskee gaan bouwen.
Twee: volledige godsdienstvrijheid, mits er binnen de wet gepredikt wordt. Dus als wij vinden dat abortus wel mag, en dat vrouwenbesnijdenis niet mag, dan moet er niet een in een soepjurk geklede idioot, pardon, dan moet er niet een imam opstaan die in een moskee gaat verkondigen dat het andersom is. Van die imam zeggen wij: terug naar Egypte. Weg ermee. Je praat nog niet eens Nederlands, je schudt vrouwen niet eens de hand.
Dat brengt ons op het onderwerp van de assimilatie. Als Nederlanders emigreren naar Michigan of Adelaide, ontstaan er vanzelf groepjes daar, waar Normaal nog heel goed voor kan optreden. Dat is ook niet erg. Dat vindt ook geen Amerikaan of Australiër erg, al zullen ze wel staan kijken. Je blijft toch een Nederlander, zullen de Nederlanders in den vreemde aanvoeren.
Omgekeerd is dat hier in Nederland ook zo. Van een Turk of Marokkaan die vanuit Turkije of Marokko gekomen is, is het logisch: die blijven ook Turk of Marokkaan. De tweede generatie is Nederlands. En respecteert dan ook de wetten en gebruiken die we hier met elkaar hebben afgesproken. Is dat duidelijk? Dus dat betekent dat je strafbaar bent als je een vrouw voor ‘hoer’ uitscheldt. Dat je strafbaar bent als je een homo belachelijk maakt of aanvalt. Is dat duidelijk?
Drie: er worden helemaal geen kerken en moskeeën meer gebouwd, omdat daar geen behoefte aan is. Ieder heeft godsdienstvrijheid, uiteraard, maar betekent dat ook dat die gezamenlijkheid gevierd moet worden? Het lijkt me niet.
Vier. Bij binnenkomst krijg je een papiertje waarop staat: ‘Je mag in dit land homo, vrouw of ongelovig zijn. Ieder heeft dezelfde rechten. Punt uit.’ Dat papiertje moet je tekenen, anders kom je het land niet in.
Vijf, tenslotte. Volledige persvrijheid. Ook een boek als ‘Mein Kampf’ is beschikbaar. Ook de bijbel, ook de koran. Er zal geen museumdirecteur zijn die een werk weigert om politieke redenen, namelijk het afbeelden van Mohammed - wat in Nederland wel mag. Zo’n directeur wordt onmiddellijk ontslagen.
Dus daar kunnen we mee beginnen. Iedereen krijgt ook keurig Nederlandse les. Want ik zie ook al in de zeer nabije toekomst de oprichting van islamitische oudenvandagentehuizen opkomen. Mensen die al 30 jaar in Nederland zijn, maar die nog geen spat Nederlands geleerd hebben.
Dus: zes. Wie in 10 jaar tijd geen kennis heeft gemaakt met zijn buren, wie geen kennis heeft van de Nederlandse taal, wordt onherroepelijk teruggestuurd naar zijn of haar negorij.
Zeven, meneer Plasterk: maak al het onderwijs Algemeen.

Toespraak van minister Plasterk

Ik kom net binnen. Ik word net aangereden door een fietser, gewoon op de Overtoom. Een fietser. Ik heb geen foto van hem kunnen maken, maar daar zijn we hier ook niet voor. Dames en heren! Er zijn drie schrijvers die ik waardeer. Elsschot. Van Klopschuit. En Karel P. van het Reve. Van die drie is mij Van het Reve het liefst. Ik lees en herlees zijn boeken tot ik er, nou zeg maar, dól van word. Maar daar zijn we hier niet voor.
Van het Reve is wat mij betreft - en dat geldt ook voor mijn bestaan als politicus, wat ik zo langzamerhand toch wel geworden ben natuurlijk - een ijkpunt. Wat kun je beweren, wat moet je stilhouden. Daar schrijft hij wijze lessen over. Zoals met die museumaffaire met die Iraanse, daar zegt Karel van het Reve ook zeer duidelijk over: dat soort kwesties (Karel zegt dan meteen: questies, met Ku U) is geen zaak voor een regering. Daar heeft hij gelijk in: een minister moet niet willen treden in zo’n conflict. Als het al een conflict is, natuuurlijk. Wat ik betwijfel.
U weet dat mijn vak tegenwoordig is: minister van onderwijs zijn. Dus: ik moet zo’n beetje opletten wat er gebeurt in het onderwijs. De kinderen leren heden ten dage niet meer over Goethe of over Heine, ze leren over modernere zaken. Dat is uitstekend! Rekenen! Taal! Intelligent Design, desnoods. Want de kinderen komen vanzelf tot het ietsisme of het niksisme. Het maakt niet uit wat je ze leert, is mijn opvatting.
En daar, daar komen we toch misschien bij de opvatting terecht die ook de door mij zo bewonderde Van Klopschuit huldigde. Erik-Jan of Erik-Jean van Klopschuit, die wij vandaag eren. Hij ruste in vrede.

Het gesprek

Deze ets uit 2002 is van de in 1965 geboren Witrus Juri Jakovenko. Geen prettig leven heeft hij, denk ik.

Het verschil met Wouter

Wouter van den Berg en ik houden evenveel van Karel van het Reve, en dus even weinig van schrijvers als Harry Mulisch en Bas Heijne. Wel is Wouter meer belezen in Karel van het Reve dan ik, maar ik zit hem op de hielen. Als volgend jaar dat Verzameld Werk uitkomt, lopen we gelijk.
Het leuke is dat we ook ongeveer hetzelfde schrijven, ik bedoel over dezelfde onderwerpen. En dat proberen we ook te doen met de duidelijkheid en de redelijkheid die we kennen van Karel van het Reve. Je zult ons het woord ‘intrinsiek’ nooit horen gebruiken. Of ‘identiteit’. Of welk universitair woord ook met meer dan twee i’s. ‘Kilometerheffing’, dat kan nog nèt. Maar daarover schrijven we natuurlijk niet.
Een verschil met Wouter is ook dat ik de boeken over Karel van het Reve niet gelezen heb en niet zal lezen. Dat boek van Ger Verrips bijvoorbeeld, dat interesseert me niet. Wel zie ik graag stukjes op de tv met Maarten Biesheuvel en Eva Gütlich, Maarten ’t Hart of wie ook, die dan iets leuks of minder leuks over Karel zeggen. ’t Hart zegt dan bijvoorbeeld dat Karel niets van de biologie begrepen heeft. Dat hoor ik altijd graag.
Ik ben Wouter maar één keer vóór geweest: met de serie ‘Van tsaar tot Lenin’, die hij niet gezien had en ik wel. Ik dacht toen dat Karels ‘Amsterdamse’ uitspraak van het Russisch, die hijzelf altijd heeft betreurd, op te maken viel uit zijn uitspraak van de naam Kerenski. Vriendin uit Rusland gebeld, die me luid en duidelijk zei dat het ‘Kjèrnski’ moest zijn. Ik dacht, daar kan ik mee aankomen bij Wouter.
Maar hij corrigeerde, heel terecht, die opvatting. ‘Kjééérnski’ is normaler bij de Russen. Was mijn vriendin misschien te luid en duidelijk geweest door de telefoon?
Dat zijn dus de verschillen tussen ons. Wouter weet veel meer dan ik over Karel, en hij weet natuurlijk alles over het Russisch. Er is nog één verschil. We hebben het daar eens over gehad toen ik schreef dat de beste blogs een verzameling Fragmenten zijn, zoals Karel van het Reve ze schreef in de Tirade. Daar was Wouter het geloof ik mee eens. Maar hij schrijft columns ter lengte van Karels columns in Achteraf. Prachtige columns, u moet ze eens gaan lezen. Ik bedoel, zowel Karels columns als Wouters columns. Ik schrijf bijna nooit iets van die lengte. Dat wil zeggen, ik begín wel met die columnlengte, maar ik schrap daarna de helft van de zinnen en eindig met een Fragment. Ook nu weer.

Lef

Francisco van Jole zegt in zijn weblog wat vriendelijks over Wim van Krimpen, museumdirecteur, en veel onvriendelijks over degenen die Van Krimpen aanvallen. Die noemt hij clowns en de Nieuwe Dapperen. Hij gaat nauwelijks in op de discussie die over die foto’s ging. Die werden weggehaald, en niet om enige reden van kwaliteit. Die werden weggehaald om reden van angst.
Je mag best weten dat ikzelf, ware ik museumdirecteur geweest, die foto’s nooit zou hebben toegelaten. Ik zou gezegd hebben: u bent aan het verkeerde adres, juffrouw, wij zijn een kunstmuseum, wij doen niet aan foto’s.
Maar misschien was Van Krimpen ook te bang om dat de kunstenares te zeggen.
Hij had pas het lef iets tegen de kunstenares te zeggen, toen bekend was geworden dat die maskers op de koppen van Mohammed en Ali leken.
Ik heb een vraag aan Francisco: als die maskers nou eens op de koppen van Jezus Christus en Johannes de Doper hadden geleken, of op de koppen van Karl Marx en Jozef Stalin, of op de koppen van Adolf Hitler en Heinrich Himmler. Wat denk je dat er dan gebeurd zou zijn? Ik ga een weddenschap met je aan: niets. Die foto’s hadden gewoon gehangen.
Zoveel lef!
(Wat ze ook verkeerd doen in de rest van hun armzalige leven, soms hebben de oproerkraaiers en de clowns gelijk. Zoals in dit geval.)

Muhammed Ali, en dát mag wel?

Deze talentrijke bokser heeft zich vernoemd naar Mohammed en naar Ali. Toch mag hij nog gezien worden. Wat is er dan mis met die maskers van Mohammed en Ali van Sooreh Hera? Of is het gewoon jullie haat tegen homosexuelen, vrouwen en zo meer? Dat moet het wel zijn, hè?
Je moet eens naar links kijken, naar mijn aapjes, mijn bonobo’s. De vriendelijkste aller beesten. Die maakt het niks uit of je man of vrouw bent, of homo- of heterosexueel. Ze doen het met iedereen. Ze maken ook nooit oorlog. Er is een oud filmpje van een bonobo-wijfje dat met een rups op haar hand zit. Ze laat die rups wegkruipen en doet hem op een struikenblad. Heel zachtjes deponeert ze hem, oeps!, op dat blad. Dat filmpje staat bij mijn weten niet op internet, maar het is er wel.
Zouden jullie niet zo willen zijn als dat bonobo-wijfje? Ik ben zo.

Sooreh Hera

Wim van Krimpen is een Nederlander. Een museumdirecteur. Hij had een foto als deze gekozen om opgehangen te laten worden. Waarom weet ik ook niet, want volgens mij hang je in een kunstmuseum voornamelijk kunst op. Geen foto’s.
Maar toen werd hem gewaar dat de maskers die die twee jongelieden dragen, maskers waren van Mohammed en Ali. Dat wisten sommigen, hoewel het verboden is om afbeeldingen te maken van wat dan ook. Maar dat waren dus meteen Mohammed en Ali, die op andere afbeeldingen ook in onzedelijke betastingen te zien zijn. Nou ja, onzedelijk...
Dat was, zei Wim, een provocatie.
Maar wiens provocatie, Wim?
Van As-Soennah en het Turks Platform - of van de kunstenares?
Ik zou in beide gevallen het werk hebben laten hangen, want ik schijt niet zo gauw in mijn broek.

(Wie is trouwens Ali, en wie Mohammed op de foto? Kan een in de blogs verdwaalde islamiet me dat misschien uitleggen? En kan hij dan ook uitleggen waarom die achterste een beetje lijkt op Jozef Stalin, baard wegdenken, 1925, en de voorste op Dzjengis Khan?)

Reactie van een Japanner

Gisteravond heb ik mijn persoonlijke profiel aangepast, wat dingetjes toegevoegd en zo, en nu reageert er een Japanner met een email: volgens zeggen heet hij Yuki Hasamoto. Hij schrijft: ‘Dear Mister Hoogebaam! You have a NICE weblog! Very nice! I like your pictures of the apes! But you have a name in that list of columnists, that I cannot bring home! Who is that Anton Broodsloot!, please inform me. Thank you so much!’
Welnu, Yuki. Die mister Anton Broodsloot was een vermaard columnist. Hij leefde van 1942-21 augustus 2007. Hij schreef een roman Kramp in zee (Querido, 1984), die overigens alleen in landen als Zwitserland, Slowakije en Tsjaad opzien gebaard schijnt te hebben.
Ik moet nu even zoeken, moment, één moment, ja, daar staat zijn bibliografie. Die zal ik even overtikken:
Het vuige water (columns, Querido, 1963)
Baren (columns, Querido, 1965)
Kanalen en rivieren (artikelen, Wetenschappelijke Uitgeverij Amsterdam, 1970)
De kreeftjes van de Oude Rijn (columns, Querido, 1973)
Poedelen in een wak (columns, Querido, 1975)
Het cachet van de zeeman (voordracht, WUA, 1976)
Waar ligt Rottermegen? (columns, Querido, 1978)
Het zilt gebruis (gedichten, Querido, 1980)
Hoe op zee (met elkaar) te communiceren? (columns, Querido, 1981)
Oeverloos (redevoeringen, WUA, 1982)
Islamiet of christen - het watercloset (artikel, WUA, 1983)
Kramp in zee (surrealistische roman, Van Oorschot, 1984)
Weer vis worden (artikel, WUA, 1985)
Makrelen spreken Vins (columns, Querido, 1987)
Op zee is alles groter (columns, Querido, 1989)
Een maatje schol (voordracht, WUA, 1990)
De inktvis van de 21ste eeuw (columns, Querido, 1991)
Diepzeegedachten (columns, Querido, 1993)
De Anton 2 vaart! (verhalen en gedichten, eigen beheer, 1995)
De ondergang van de Anton 2 (verhaal, eigen beheer, 1995)
De haven van Goes! (leerboek middelbaar onderwijs, 1996)
De grondwet van Zeeland (columns, Querido, 1996)
Wijwater en vliegverkeer (columns, Querido, 1997)
Branding (gedichten, Querido, 1998)
De sluizen openen zich (antwoord aan de poëziecritici, Querido, 1998)
Het vreeslijk gezwier der galeien (columns, Querido, 2000)
De aal vs. de garnaal (artikelen, WUA, 2002)
Geef ze de kost, de pietermannen! (columns, Querido, 2004)
Ik dans in de golven (voordracht, WUA, 2004)
Waarom palingen makrelen tóch begrijpen (voordracht, WUA, 2005)
Zomervakantie op Nova Zembla (columns, Querido, 2006)
Zelfmoord in zee (laatste column, eigen beheer, 2007)
Dat was Anton Broodsloot. Ik hoop u van dienst te zijn geweest, Yuki! En wat uw verdere opmerkingen betreft, het volgende. Het Nederlands is een gemakkelijke taal om te leren. Er zijn soms lastige dingetjes. Slaan - wij sloegen. Gaan - wij gingen. Het is het beste als u zich bij die ng-klank een hete kroket voorstelt, die u net inslikt.

(Sorry, Wouter. Dit was bedoeld als een reactie op jouw reactie op meneer Broodsloot. Ik kon niet wachten. Ik heb er maar een Jap voor gekozen.)

Ander portret

Deze ets/aquatint uit 1989 is van Dusan Grecner (Skalice, Slowakije, 1944). Ik weet niet hoe je zijn achternaam uitspreekt, maar tekenen kan hij.

De korte baan

Koning, keizer, admiraal! / Columns maken ze allemaal! Dat is waar, en Nederland is hét columnland op deze wereld. Je kunt wel volhouden dat Nederland ook hét cabaretland is, maar er zijn voorbeelden in Engeland geweest (Monty Python), in Amerika (Richard Pryor), in Duitsland (ik ken de namen van de Duitse artiesten niet). In Frankrijk zullen ook ongetwijfeld cabaretiers rondlopen.
Maar columnisten?
In Amerika staan soms leuke stukjes in The New Yorker of McSweeney. In Frankrijk heb je schrijvers gehad zoals Georges Perec en Raymond Queneau, die je met wat goede wil columnistische schrijvers zou kunnen noemen. In Engeland heb je Cassandra en Beachcomber gehad en nog wel meer columnisten. Ik weet niet of er in Rusland of in Duitsland columnisten hebben bestaan. Het lijkt me van niet.
Wat is een column? Een column is een kort stukje dat over van alles mag gaan en dat dagelijks of wekelijks verschijnt in de krant of in uw opinieweekblad. De vader van het genre is Simon Carmiggelt, die dagelijks een Kronkel in het Parool schreef. Daarna kwamen er meer. Tamar. Piet Grijs. Maarten ’t Hart. Willem Frederik Hermans. Gerrit Komrij. Hans Ree. Max Pam. Jan Blokker. Anton Broodsloot. Karel van het Reve. Rudy Kousbroek. Piet Vroon. Kees van Kooten. En de enige reden waarom je PvdA zou stemmen, Ronald Plasterk. Als uw naam er niet bij zit, moet u niet kwaad worden, ik heb gewoon wat namen genoemd.
Tot gisteren vond ik de columns van Piet Grijs (of van welk ander pseudoniem hij zich ook bediende) de beste. En het beste van het beste van Piet Grijs vind ik zijn Opperlandse Taal- en Letterkunde. Maar ook zijn vroegere De encyclopedie mag er wezen (mijn Nieuwe woorden zijn daar een variatie op).
Tot gisteren. Gisteren las ik een verzameling columns van Karel van het Reve, Achteraf. Hij is de beste columnist van het stel. Ik had, eigenwijzenlijk, altijd aangenomen dat dat boek een verzameling van zijn stukken was, en die stukken had ik al in zijn andere boeken. Zo lees ik ook dat boek van Theodor Holman niet, en ook dat boek van Arnon Grunberg en zelfs dat boek van Ger Verrips niet. Die gaan ook allemaal over Karel en dat zou me dus moeten interesseren, maar dat interesseert me niet.
De twee beste columns zijn Franz Josef (pag. 40) en Wat Maaike gelooft (pag. 126). Eigenlijk zijn zijn columns uitgewerkte Fragmenten, zoals die toentertijd in Tirade en ook in zijn boeken verschenen.

Nieuwe woorden (2)

a'boulia 'praecox com'battens (a.p.c.) v [aboelia preekoks kom-] voortijdige onwil om te vechten; een vooral in Nederland veel voorkomende ziekte, bijv. een museumdirecteur die werken van een Iraanse uit de expositie laat halen, om ‘de goede vrede te bewaren’ of om gelijkaardige, schandalige - maar perfect in het ziektebeeld passende - redenen.
abraca'dabra o Nedernederlandslands.
absinte'ïsme o Verlaat uw nest (u bent geen mol!) / voor water met wat alcohol.
ach! ach! och! ach ja! oh ja! ja, natuurlijk!; met Ach en Bach toonzetten zeer bekwaam musiceren (iron)
achter'overslaan [sloeg er acht over, achtererovergeslagen] Dr. W.L.C. de Huyt bedacht een rekenstelsel voor de eerste klassen in het basisonderwijs dat gebaseerd was op taal en dat achttallig was. ‘Neem alleen maar een woord als achteraf of achteruit of achtervolgen. Dat bestaat niet in het tientallig stelsel.’

Niet universitair, alsjeblieft!

Op een Amerikaanse site kwam ik een logo tegen. Op dat logo kon je zien op wat voor niveau de site zat. Die site zat op universitair niveau. Je kon met dat logo ook je eigen weblog ‘meten’, dus ik voer het URL van dit blog in en ik maar hopen: laat het niet universitair niveau zijn! En kan dat logo het Nederlands wel lezen? Maar gelukkig, na een paar seconden al verscheen er: ‘High school grad.’ Dat is middelbare schoolniveau.
Gelukkig maar. Want ik wil me niet almatair (zie ‘Nieuwe woorden (2)’) voordoen. Zoals Karel van het Reve het eens zei: je moet zo zien te schrijven dat jongens en meisjes van 11 uit Boekelo of Aalst je kunnen begrijpen.

Schepen in de woestijn

Nieuwe woorden (1)

'aalma v modernere benaming voor aalmoes; gegevenheidje of gegeven heitje.
'aanherf m allereerste begin van de herfst, als de blaadjes nog nèt niet vallen. Het kan overigens in de aanherf nog makkelijk 28° worden.
'aanpapen [aanpaapte, h. aangepaapt] al te vriendschappelijke betrekkingen onderhouden met één of meer katholieken.
aanstuit'gevend bn zeer aanstootgevend.
aan'wazig bn niet geheel aanwezig.
'aardleiding v leiding van bijv. geografisch instituut die het opneemt tegen de aardsdommen, de aardsleugenaars en de aardsvijanden.
ab'barium (Aram-Lat) o (mv -ria) plaats waar volgens de eerste christenen God (aanspreektitel: Abba) zou zijn; de hemel.
ab'c-oorlog [aabee'see-] m oorlog zoals die elke 25 jaar in Nederland en Vlaanderen uitbreekt tussen spellingsdeskundigen. Oorzaak: overschot aan taalkundigen. Gevolg: enorme verspilling.
abelar'deren (Fr) (abelardeerde, h. geabelardeerd) in het geheim liefdesbrieven schrijven. Gaat waarschijnlijk terug tot Pierre Abelard, Frans filosoof 1079-1142, die een geheime correspondentie voerde met zijn Heloïse. Die correspondentie werd pas in de 15e eeuw teruggevonden. abelar'deur m iem. die (in opdracht) liefdesbrieven schrijft. abe'lardo (It) muz wee gekras.
abê'teur (Fr) m [aabèè-] dommaker, afstomper, iem. die anderen dom houdt. Op de televisie zijn vanavond alleen maar abêteurs te zien. abê'toir (Fr) o [aabèè'twaar] plaats waar men dezulken opruimt en afslacht.

Halve maan

Deze prachtige foto is een paar jaar geleden gemaakt door de ruimtesonde Galileo. Het is de maan Europa van Jupiter, hij is ongeveer even groot als onze maan. Hij heeft geen inslagen van meteorieten gehad en heeft dus een zeer vlak oppervlak, dat bestaat uit ijsvelden die dichtvriezen en weer smelten. Daaronder vermoedt men een 100 km diepe oceaan (Europa heeft meer water dan de aarde), waarin zich leven zou kunnen bevinden.
En zo komen er elke dag de mooiste ruimtefoto’s vrij. Zou er een Nederlandse blogger zijn - eentje met enig verstand van zaken natuurlijk - die zich in dit soort fotografie specialiseert?

We gaan zonnen!

Op 2 december van het jaar 2007. We gaan zonnen, ja. Maar waar? Dat vraag ik aan mijn buurvrouw Ank. Het stormt. Het regent.
Maar Ank zegt: daar moet je niet naar kijken! Daar kijk je in de zomer ook niet naar. Ga nou maar liggen in mijn zomerameublement.
Dus dat doe ik.
Koffie, daar zorgt ze voor. Een sigaretje van Caballero ook.
En ik lig daar uit te kijken over Egmonds dreven. Een paar regenvlagen en zo. Ik word al aardig nat, op dat balkon.
Ik wil net zeggen ‘Ik word al aardig nat op dit balkon’ als een andere buurman langskomt met de mededeling ‘Jezus zal u redden’.
Ank zegt: ‘Naar die man moet je niet luisteren.’
Ik: ‘Waarom niet?’
Ank: ‘Die heeft extremistische ideeën.’

Een perfecte spiraal

Dit is M74, een sterrenstelsel dat zich zo’n 32 miljoen lichtjaren van ons af bevindt. Het telt ongeveer 100 miljard zonnen. We weten niet of er ook planeten zoals de aarde met zijn maan ronddraaien, maar de statistische kans dat er minstens één zo’n planeet ronddraait, is groot. En dit is nog maar één ander sterrenstelsel.