vrijdag 23 november 2007

Richard Dawkins

Richard Dawkins is de schrijver van (onder veel meer) The Selfish Gene, The Blind Watchmaker en The God Delusion. Ik zou die laatste titel vertaald hebben als God is bedrog, maar het heet hier God als misvatting. Dawkins is ook een goeie schrijver, je leest hem voor je plezier.
Ik heb de hele gisteravond besteed aan de verschillende YouTube-video’s van zijn optredens in het Iran van het Westen, naar aanleiding van zijn The God Delusion. Dawkins heeft zich er goed doorheengeslagen, kun je wel zeggen. Hij schrijft niet alleen goed, hij spreekt ook goed.
De mooiste twee video’s zijn van zijn bezoek aan de universiteit van Lynchburg, Virginia. In de eerste video van 35 of 40 minuten houdt hij een toespraak over zijn boek. Maar het gaat mij om de tweede video (70 minuten lang), waarin hij vragen van studenten en leraren beantwoordt.
Wat ten eerste opvalt, is dat geen docent en geen student een vraag kan stellen. Ze kunnen het gewoon niet, spreken in het openbaar. Ze hebben geen idee hoe dat moet. Ik dacht altijd dat Amerikanen dat juist zeer goed konden, omdat ze er op school les over kregen. Blijkbaar leren ze het daar niet meer.
Zo wordt er twee keer gerefereerd aan Dawkins’ accent. Dawkins spreekt het mooiste Engels van de wereld en de vragenstellers spreken het afschuwelijke Amerikaanse geknauw uit die streek.
De vragenstellers geloven bijna allemaal in God en dus ook in de schepping, of althans in creationism of intelligent design. Een van de vragenstellers begint aldus: ‘Thank you for being here, mr. Dawkins, although you have insulted me.’ Waarop Dawkins direct de stomme ziel een bewassing geeft: ‘I don’t know you. I haven’t insulted you. I have insulted God. That is an entirely different matter.’ En zo is het natuurlijk ook.
Een andere vragensteller wil twee vragen stellen. De eerste is of mister Dawkins onderscheid wenst te maken tussen blind faith en reasoned faith. Mister Dawkins denkt een seconde na en zegt, geheel terecht: ‘No.’ Dit voor de hand liggende antwoord brengt de vragensteller in verwarring. Hij begint te vertellen dat, als hij een bal op de grond laat stuiten, dat hij dan met redelijke zekerheid mag aannemen dat hij de bal weer kan opvangen. Reasoned faith, dus. Nee, zegt Dawkins, dat heeft niets met faith te maken. De valwetten van Newton enzovoorts.
En zo gaat het 70 minuten lang. Dawkins in topvorm.

8 opmerkingen:

Hadriana zei

Hoi Ben,
Ik weet niet waarom je 'The God Delusion' zou willen vertalen met 'God Is Bedrog'.
Dan zou de titel hebben moeten zijn 'God is Deception'.(Wat op zich natuurlijk ook wel waar is.)
Ik vind 'misvatting' ook niet helemaal de juiste vertaling maar het komt dichter bij delusion. Maar ik denk dat Dawkins echt bedoelt dat God een door de mens geschapen waanidee is.
Ik erger me ook altijd als iemand zich beledigd, of nog erger, zich gekwetst voelt als je godverdomme zegt.
Blind faith is volgens mij alleen weggelegd voor babies.
Reasoned faith bestaat volgens mij niet of het zou 'de bereidheid tot het opschorten van ongeloof' moeten zijn, zoals ik eens ergens in een boek las.

Ben Hoogeboom zei

@Hadriana. Ik heb het niet opgezocht in een woordenboek, maar ik dacht dat ‘delusion’ betekende: bedrieglijke voorstelling, waanidee inderdaad - maar dan een die meer van de Godmakers uitgaat dan van jezelf, zoals dat ‘misvatting’ aangeeft. Ik vind die Nederlandse titel klinken als ‘God. Een foutje’. Dawkins bedoelt het echt als bedrog, bedriegerij.
Een goede vertaling zou zijn: ‘God, de bedrieger’.
Ja, en dat blind en reasoned faith, dat is een hobby van de Amerikanen. Je kunt bijvoorbeeld (niet) geloven in een superstorm tussen morgen en aanstaande woensdag. Als je dat zomaar aanneemt, heet het blind faith. Als je er eerst een studie van gemaakt hebt, heet het reasoned faith. Maar het IS natuurlijk nog steeds gewoon blind faith.
Hetzelfde gaat ook op voor het geloof in Jezus, Mohammed en Abraham. Die Amerikanen gebruiken het als debatteertruc, niets meer en niets minder.

Hadriana zei

Jij bedoelt dat de bedriegers de gelovigen volpompen met waanideeen.
Dat zou kunnen, ik heb het boek natuurlijk niet gelezen, ik heb alleen naar de titel gekeken.

Maar ik geloof niet in blind faith. Iedereen die maar een beetje kan denken zal toch echt wel eens twijfelen aan de waarheid zoals die verkondigd wordt in kerken , synagoges en moskeeen. Ik heb dat zelf in ieder geval altijd wel gehad,

Maar als god niet bestaat kan hij natuurlijk ook geen bedrieger zijn.
De uitbaters van het waanidee 'god' zijn dan de bedriegers.

Ben Hoogeboom zei

Ja, je hebt wel gelijk natuurlijk. God is niet zelf de bedrieger, want hij bestaat niet. Het zijn de mensen die de boel oplichten. Ik kwam laatst de term ‘wijwaterzalf’ tegen, in een katholieke site. Ik weet niet meer waar het over ging, omdat ik meteen in de lach schoot. Maar reken maar dat die wijwaterzalf in heel wat paapse huishoudens te vinden is!

Hadriana zei

Wijwaterzalf. En wat kun je daar zoal mee?
Niet te geloven!

Ben Hoogeboom zei

Dan moet ik fantaseren. Ik denk dat wijwaterzalf gebruikt wordt om op intieme plekken te smeren. Op niet te benoemen plaatsen dus. Een wielrenner bijvoorbeeld smeert het - als hij een zuivere katholiek is, natuurlijk - op een plaats die we hier niet zullen noemen. Tussen zijn benen, ergens.

Hadriana zei

Aha, op zijn genitalieen. Het zgn zuiver katholieke wielrennen. Een soort doping dus?

Ben Hoogeboom zei

Er wíl wel eens een ander stofje tussen zitten, ja, maar meestal gaat dat toch anders. Dat gaat zo, in het professionele wielerpeloton.
Stel dat je aanleg hebt voor bronchitis. Dan moet je daar een middeltje voor innemen, elke dag. Dat middeltje maskeert tevens voor een tiental dopingmiddelen.
Dus je zult wel begrijpen dat zéér veel wielrenners last hebben van bronchitis. De helft van de professionals. Goed getrainde sportmensen, maar toch kuchen. En ze krijgen die middelen van hun doktoren, die natuurlijk ook exact weten wat er loos is.