‘Dat mogen wij niet zeggen’

In 1983 solliciteerde ik voor een baan als zetter bij Drukkerij Dékavé in Alkmaar. Ik verving daar een zetter die voor zichzelf zou beginnen. Ik geloof dat ook rond die tijd in het bedrijf de term ‘grafisch kunstenaar’ in zwang kwam, hoewel ik niets anders deed dan de boel goed archiveren en er met mijn vingers voor zorgen dat de teksten foutloos en op tijd klaar waren. Ze hoefden er alleen nog fotootjes in te plakken en de pagina kon op de persen.
Op de vrijdagmiddagen was het daar vaak gezellig. Mijn voorganger kwam er dan ook vaak bij zitten, voornamelijk om op te merken dat hij nu met veel geavanceerder apparatuur werkte, en dat zetapparatuur zoals de onze bij de prachtige apparatuur waarmee hij werkte, in het niet viel. Ik vond toen, net als nu nog, dat iedereen zijn mening mag zeggen, dus ik vroeg hem dan langs mijn neus weg hoe het dan met het archiveren van zijn teksten ging. Je krijgt op die manier vanzelf een interessant gesprek.
Hij werkte wel voor de ene klant, maar niet voor de andere klant. ‘Maar ja,’ voegde hij toe, ‘ik ben ook een communist hè! En daar ben ik trots op!’
Op een keer kwam Karel van het Reve ter sprake, ik geloof dat ik een lezing van hem memoreerde. ‘O ja!’ riep mijn voorganger, ‘die CIA-fascist!’
Want hij werd geháát, hoor, door die linkse jongens en meisjes. Zij namen bijvoorbeeld aan dat hij naar Amerika was gegaan om daar onderwezen te worden in de CIA-tactieken, en dat dat naar buiten brengen van die ellendige stukken van Sacharov en Amalrik ook allemaal gebeurde op last van Washington.
Toen iemand eens aan Karel vroeg of het waar was van zijn CIA-lidmaatschap, zei hij: ‘Dat mogen wij niet zeggen.’